İran Vergi İşlemleri Nasıl Yapılır? – Cosmos Legal Hukuk Bürosu Rehberi
İran, Orta Doğu’nun en büyük ekonomilerinden biri olarak hem yerli hem yabancı yatırımcılar için önemli fırsatlar sunmaktadır.
Ancak bu potansiyelin doğru şekilde değerlendirilebilmesi için İran vergi sisteminin iyi anlaşılması ve yasal yükümlülüklerin eksiksiz yerine getirilmesi gerekir.
Cosmos Legal hukuk bürosu olarak, İran’da faaliyet gösteren birey ve şirketlere vergi hukuku, yatırım danışmanlığı ve mali uyum alanlarında kapsamlı hukuki destek sağlıyoruz.
1. İran Vergi Sistemine Genel Bakış
İran vergi sistemi, İran Vergi Kanunu (Direct Tax Act) ve Katma Değer Vergisi Kanunu (VAT Law) başta olmak üzere çeşitli yasal düzenlemelere dayanır.
İran’daki vergi uygulamaları, hem yerli hem de yabancı yatırımcıları kapsar ve vergi yükümlülüğü gelir, mülkiyet ve ticari faaliyet temellerine göre belirlenir.
İran’da vergi idaresi, İran Ulusal Vergi İdaresi (INTA) tarafından yürütülür.
Bu kurum, mükelleflerin kayıt işlemlerini, denetimleri ve beyan süreçlerini yönetir.
Cosmos Legal, İran’da şirket kuran veya ticari faaliyet yürüten müvekkillerinin vergi sicil kayıtlarını oluşturur, beyannamelerini düzenler ve idari süreçleri doğrudan takip eder.
2. İran’da Vergi Türleri
İran’da uygulanan başlıca vergi türleri şunlardır:
🔹 1. Gelir Vergisi (Income Tax)
İran’da gelir vergisi hem bireyleri hem şirketleri kapsar.
-
Gerçek kişiler için oranlar %15 ila %35 arasında değişir.
-
Şirketler için ise kurumlar vergisi oranı %25’tir.
Yabancı şirketlerin İran’da elde ettiği gelir, genellikle “İran kaynaklı gelir” olarak kabul edilir ve vergiye tabidir.
Cosmos Legal, müvekkillerine çifte vergilendirmenin önlenmesi anlaşmaları çerçevesinde uygun stratejiler geliştirir.
🔹 2. Katma Değer Vergisi (KDV)
İran’da KDV oranı genellikle %9 civarındadır.
Mal ve hizmet satışları bu vergiye tabidir.
KDV beyannameleri üç ayda bir sunulur.
Kayıt dışı işlem veya eksik beyan durumunda cezai yaptırımlar uygulanabilir.
Cosmos Legal, İran’daki şirketlerin KDV kayıtlarını oluşturur, beyan süreçlerini dijital sistem üzerinden yürütür ve denetim risklerini minimize eder.
🔹 3. Stopaj Vergisi (Withholding Tax)
İran’da yabancı kişi veya kuruluşlara yapılan ödemeler stopaj vergisine tabi olabilir.
Bu oran genellikle %5 ila %10 arasında değişir.
Örneğin, İran’daki bir şirket yabancı bir danışmana ödeme yaparsa, bu ödemenin bir kısmı stopaj olarak kesilmek zorundadır.
Cosmos Legal, bu işlemleri uluslararası vergi sözleşmeleriyle uyumlu hale getirir.
🔹 4. Gayrimenkul Vergileri
İran’da gayrimenkul gelirleri, satış kârları ve kira gelirleri vergiye tabidir.
Ayrıca taşınmaz satışlarında transfer vergisi uygulanır.
Yabancı yatırımcılar için gayrimenkul işlemlerinde doğru vergi planlaması yapılmadığında yüksek oranda vergi yükü oluşabilir.
Cosmos Legal, müvekkillerinin gayrimenkul alım-satım işlemlerinde yasal ve mali uyum sürecini profesyonel biçimde yönetir.
3. Vergi Kaydı ve Mükellefiyet Süreci
İran’da vergi işlemleri yapmak isteyen kişi ve kuruluşların öncelikle vergi numarası (Tax ID) alması gerekir.
Bu süreç şu adımlardan oluşur:
1️⃣ Ticari lisans veya oturma izni belgesi,
2️⃣ Vergi dairesine kayıt başvurusu,
3️⃣ Faaliyet alanına uygun vergi türlerinin belirlenmesi,
4️⃣ Elektronik vergi sistemi (E-Tax) üzerinden beyan ve ödeme.
Cosmos Legal, şirket kuruluşundan itibaren vergi sicil kaydının doğru yapılmasını sağlar ve müvekkil adına tüm resmi başvuruları yürütür.
4. İran’da Yabancılar İçin Vergilendirme
İran’da çalışan veya yatırım yapan yabancıların gelirleri, İran kaynaklı gelir olarak değerlendirildiğinde vergiye tabidir.
Ancak İran’ın bazı ülkelerle imzaladığı çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları, bu gelirin bir kısmının muaf tutulmasını sağlar.
Örneğin, Türkiye ile İran arasında yürürlükte olan anlaşma sayesinde, aynı gelir hem Türkiye’de hem İran’da iki kez vergilendirilemez.
Cosmos Legal, bu anlaşmaların hükümlerini müvekkillerinin lehine uygulayarak vergi yükünü azaltır.
5. Vergi Beyanı ve Ödeme Süreci
İran’da vergi yılı genellikle 21 Mart – 20 Mart tarihleri arasındaki İran takvim yılına (Hijri Şemsi) göre hesaplanır.
-
Kurumlar vergisi beyanı: Mali yıl bitiminden itibaren 4 ay içinde,
-
KDV beyannamesi: Her 3 ayda bir,
-
Gelir vergisi beyanı: Mali yıl sonunda yapılmalıdır.
Beyanların gecikmesi durumunda, vergi tutarının %2 ila %5’i arasında ceza uygulanabilir.
Cosmos Legal, müvekkillerinin beyanname takvimini yönetir, yasal süreleri kaçırmamak için düzenli hatırlatma ve takip hizmeti sunar.
6. Vergi Denetimi ve İtiraz Süreci
İran’da vergi daireleri periyodik olarak denetim yapar.
Denetim sonucunda ek vergi veya ceza kararı verilirse, mükelleflerin itiraz hakkı bulunmaktadır.
İtiraz süreci genellikle şu şekilde işler:
-
İlk aşama: Vergi Dairesi İtiraz Komisyonu,
-
İkinci aşama: Ulusal Vergi Konseyi veya Yargı mercileri.
Cosmos Legal, vergi denetimlerine müvekkil adına katılır, belgeleri hazırlar ve gerektiğinde hukuki savunma yapar.
7. Cosmos Legal Hukuk Bürosu’nun Rolü
İran vergi hukuku, yerel mevzuatın yanı sıra uluslararası sözleşmelerin de dikkatle yorumlanmasını gerektirir.
Bu nedenle profesyonel hukuki destek, hem mali uyum hem de risk yönetimi açısından büyük önem taşır.
Cosmos Legal, İran’daki vergi işlemlerinde aşağıdaki alanlarda hizmet sunar:
-
Vergi kaydı ve mükellefiyet oluşturma,
-
Gelir, kurumlar ve KDV beyannameleri hazırlanması,
-
Vergi denetimi ve itiraz süreçlerinde temsil,
-
Yabancı yatırımcılara çifte vergilendirme danışmanlığı,
-
Vergi planlaması ve mali strateji geliştirme.
Uluslararası deneyimimiz ve İran’daki yerel hukuk uzmanlarımız sayesinde, Cosmos Legal, müvekkillerinin tüm vergi işlemlerini şeffaf, yasal ve güvenli biçimde yönetir.
Sonuç
İran’da vergi mevzuatı karmaşık ve sürekli güncellenen bir yapıya sahiptir.
Bu nedenle bireylerin ve şirketlerin hem yasal hem mali yükümlülüklerini doğru biçimde yerine getirmesi, profesyonel destek olmadan oldukça zordur.
Cosmos Legal hukuk bürosu, İran’daki vergi süreçlerinde müvekkillerine yalnızca teknik bilgi değil, aynı zamanda stratejik bir yol haritası da sunar.
Amacımız, müvekkillerimizin ticari hedeflerine ulaşırken mali riskleri en aza indirmektir.
